⬛فرهنگ عامه | گویش سین
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
🇮🇷پژوهش محسن داداش پور باکر
📲اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی
بسم الله الرحمن الرحیم
📜امام علی علیه السلام:
هیچ راهی برتر از تحقیق و حقیقت جویی نیست.
⬛فرهنگ عامه
#گویش_محلی
#گویش سین
🗣 جمله:
طمونش چرکوندیس!
📖 معنی:
شلوارش کثیفه.
💬 توضیح:
ندارد
🗣 جمله:
خاراخوارایی یهویی ناچاق شدی!
📖 معنی:
تعجب ازبیمارشدن ناگهانی شخص.
💬 توضیح:
زمانی که به دیدار بیماری میرونداین جمله به کارگیری میشود(خاراخوارایی یهویی ناچاق شدی)چی شد یه دفعه بیمارشدی؟
🗣 جمله:
کُولومَرجون!
📖 معنی:
مترسک.
💬 توضیح:
عروسکی که برای ترساندن جانوران جهت جلوگیری از خسارت به مزارع کشاورزی درزمین نسب میشود
🗣 جمله:
پسین _گرک ومیش!
📖 معنی:
غروب وسرشب .
💬 توضیح:
پایان روز قبل از تاریکی را(پسین) و ابتدای تاریکی سرشب را(گرگ ومیش)میگویند
🗣 جمله:
حب!
📖 معنی:
قرص.
💬 توضیح:
ندارد
🗣 جمله:
او محل!
📖 معنی:
اون موقع.
💬 توضیح:
وقتی کاربر داره که در حین تعریف میخواهی به زمان خاصی اشاره کنی(اون محل) اون موقع
🗣 جمله:
اَچوم!
📖 معنی:
وسیله ای چوبی .
💬 توضیح:
وسیلهایست چوبی که جهت جابه جایی خرمن گندم وکاه استفاده میشود
🗣 جمله:
کوجی دا ببند!
📖 معنی:
دکمه.
💬 توضیح:
دکمه پراهنت راببند
🗣 جمله:
یه خالچی!
📖 معنی:
یه کم .
💬 توضیح:
زمانی که شخصی از شخص دیگر خواست چیزمیکندبه کارمیرود(یه خالچی تخمه بده)
🗣 جمله:
تهبوس!
📖 معنی:
تسبیح.
💬 توضیح:
ندارد
🗣 جمله:
نُخُش!
📖 معنی:
زشت.
💬 توضیح:
ندارد
🗣 جمله:
چاقوش نیست!
📖 معنی:
تمایل ندارد.
💬 توضیح:
چاقوش نیست من باش برم دوست نداره من همراهش باشم
🗣 جمله:
وَخی وَرکون!
📖 معنی:
کشیدن غذا.
💬 توضیح:
کلمه ایست به صورت دستوری برای کشیدن غذا(وخی ورکن)بلندشوقضا رابکش
🗣 جمله:
اَلهَدِگی!
📖 معنی:
قصدوغرض.
💬 توضیح:
حرفی را از روی قصدوغرض زدن میگویند(الهدگی میگی)
🗣 جمله:
قاضی نون!
یِه گِزِه!
📖 معنی:
یک لقمه کوچک نان وپنیر .
💬 توضیح:
برای نیم چاشت لقمه نانی آماده میکنند که میگویند(یه قاضی نون برامن بزاربرم)
🗣 جمله:
آکله!
📖 معنی:
کثیف وپچل.
💬 توضیح:
زمانی که شخصی دیربه دیرحمام میکند میگویند (آکله د گرفتس)
🗣 جمله:
یِخدِه !
📖 معنی:
یک خرده .
💬 توضیح:
این کلمه کاربری های متفاوتی دارد مثل شخصی که دارد راننده ای را رهنمایی میکند میگوید (یخده دیگه بیابسه--یخده حرف گوش کن _یخده کمتربخور)
🗣 جمله:
پافتم یا می پام!
📖 معنی:
مراقبت میکنم
💬 توضیح:
وقتی برای نگهبانی و مراقبت از جایی میروندمیگوینددیشب صحرا بودم خربزه ها را(می پافتم)
🗣 جمله:
آونگون!
📖 معنی:
آویزان.
💬 توضیح:
برای آویزان کردن شیئ یا جسمی به کارمیرود ( آونگون کن)
🗣 جمله:
قوطی!
سوک!
📖 معنی:
چوب و کبریت.
💬 توضیح:
ندارد
🗣 جمله:
چمبولی !
📖 معنی:
تاب بازی.
💬 توضیح:
ندارد
🗣 جمله:
کُودیی :
ک کدو خوانده میشود !
📖 معنی:
پیشانی.
💬 توضیح:
برای مثال میگویند یه چی ببند به سرت باد به( کُودیید)نخوره
🗣 جمله:
ٱرچین :
📖 معنی:
اطاقی که روی بلندی ساخته میشد.
💬 توضیح:
کنده ای زیرزمین بود روی آن اطاقی میساختند وآن اطاق را (ٱورچین میگفتند)
🗣 جمله:
دوتک :
📖 معنی:
جوجه مرغ جوان
💬 توضیح:زمانی که جوجه مرغ ها هنوز بالغ نشده بودند این دره سنی را (دوتک میگفتند)
🗣 جمله:
شوتوری!
📖 معنی:
راه میان بر.
💬 توضیح:
زمانی که پیاده از راه صحرایی حرکت میکنندومیخواهندزودتر به مقصد برسند میگویند(شوتوری برو) میان بر برو
🏷 گویش سینیِ امروز؛
🗣 جمله:
درگای !
📖 معنی:
درب عقب نشینی شده.
💬 توضیح:
خانه های قدیمی بعضی جاها درب را کمی عقب نسب میکردندوبعضی وسایل را داخل (درگای )میگذاشتن
🗣 جمله:
خِرُدا میگیرم!
📖 معنی:
یقه پیراهن.
💬 توضیح:
کنایه از اینکه بلاخره یک روزی گریبان گیرت میشم می گویند(خرودا میگیرم)
🗣 جمله:
مَغَزْ ها خوردن مون!
📖 معنی:
مگس ها دارن اذیت میکنند.
💬 توضیح:
زمانی که حشرات در فضای منزل شروع به اذیت کردن میکنند این جمله به کار میرود (مَغَزْ ها خوردنمون)
🗣 جمله:
ٱوسر!
إیسر!
📖 معنی:
اون دورها.
💬 توضیح:
وقتی به کارمیرود که شخصی سوال میکند فلانی راندیدی میگوید(او سربود)
🗣 جمله:
لخ لخ!
📖 معنی:
آروم آروم.
💬 توضیح:
وقتی به کارمیرود که برای انجام کاری میگویند(لخ لخ) انجام میدهیم عجله نکن
🗣 جمله:
کِرَت !
📖 معنی:
دفعه.
💬 توضیح:
برای تعریف کردن از گذشته میگویند (یه کرت)رفته بودیم
🗣 جمله:
کُجی!
📖 معنی:
دکمه.
💬 توضیح:
وقتی شخصی دکمه پیراهنش بازباشدمیگویند(کجیدا ببند)
🗣 جمله:
جُل بندون!
📖 معنی:
پارچه بستن.
💬 توضیح:
قدیم اوایل آبانماه که هوا سردمیشدپارچه های به درد نخور را به ساق پاهایشان میبستند واین فصل را(جل بندان) میگفتند.
🗣 جمله:
لُوِه نزن!
📖 معنی:
التماس نکن.
💬 توضیح:
ندارد
🗣 جمله:
میخه!
📖 معنی:
لیفۀ زیرلشواری.
💬 توضیح:
ابزارکوچکی را که برای کشاورزی استفاده میکردندوهمیشه باید همراهشان بودزیر(میخۀ )یا لیفه زیرشلواری میگذاشتن
🗣 جمله:
ٱوسر!
إیسر!
📖 معنی:
اون دورها.
💬 توضیح:
وقتی به کارمیرود که شخصی سوال میکند فلانی راندیدی میگوید(او سربود)
🗣 جمله:
وخیز !
📖 معنی:
بلند شو.
💬 توضیح:
برای مثال (وخیز بریم شر)بلندشو بریم شهر
🗣 جمله:
جخ رسیدم !
📖 معنی:
همین حالا رسیدم.
💬 توضیح:
زمانی که سوال میشود کی از مسافرت برگشتی بکار میرود میگویند (جخ رسید)
🗣 جمله:
بیگیرون !
📖 معنی:
روشن کن.
💬 توضیح:
برای روشن کردن ماشین متور آتش و
میگویند(متور را بیگیرون بریم)
🗣 جمله:
گلم شده !
📖 معنی:
به هم ریخته.
💬 توضیح:به عنوان مثال میگویند فلان مجلس به خاطر بی نظمی (گلم شده) بهم ریخته
🗣 جمله:
یه رش !
📖 معنی:
یه دفعه.
💬 توضیح:
زمانی که به مکانی برای دومین بار مراجعه میکنندودفعه اول کسی آنجا نبوده است میگویند(یه رش اومدم نبودی)یه دفعه اومدم نبودی
🗣 جمله:
سقلمه نزن !
📖 معنی:
مشت نزن.
💬 توضیح:
این جمله برای افرادی به کار گرفته میشود که در هنگام تعریف کردن بامشاد به شنونده میزندجهت بیشتر توجه کردن(سلقمه)
🗣 جمله:
یه خالچی_يخته !
📖 معنی:
یه مقدار کمی.
💬 توضیح:
واحد بسیاری از اجناسی که برای خرید روزمره انجام میشود میگویند (یخته پنیربده یخته برنج بریز یخته خورشت بیشتربریز)
🗣 جمله:
دموپسا !
📖 معنی:
درهم .
💬 توضیح:برای فروش جنسی میگوینداین خربزه ها (دمو پسا)درهم ریزودرشت
🗣 جمله:
بیشتنی!
📖 معنی:
به احتمال زیاد.
💬 توضیح:زمانی که از شخصی سوال میشود فلانی آنجابودمیگوید(بیشتنی بود) احتمال زیادبود
🗣 جمله:
پناشم بودم!
📖 معنی:
کنارشم بودم.
💬 توضیح: زمانی که از شخصی سوال میشود فلانی را ندیدی میگویدظهر(پناش بودم) کنارش بودم
🗣 جمله:
یه لوآسه ش زدم !
📖 معنی:
.یه سیلی بهش زدم
💬 توضیح:
ندارد
🗣 جمله:
أمنیه!
📖 معنی:
مامور
💬 توضیح:
ندارد
🗣 جمله:
لودر لوس!
📖 معنی:
لودر نیاز به تعمیر داره!
💬 توضیح:
ندارد
🗣 جمله:
ألو گرفت!
📖 معنی:
آتیش گرفت
💬 توضیح:
ندارد
💠 @sedayeseen | صــداے سیـــن
سین یا سئنه واژه ای پهلوی و به معنای مبارک و فرخنده می باشد مانند سیمرغ که در اصل سین مرغ ( به معنای پرنده مبارک )بوده که به مرور زمان به سیمرغ تبدیل شده است ، بنابراین سین به معنای مکانی مبارک می باشد . البته در افواه مردم سین رایج است که چون شاهزاده خانمی به نام سیمین مناره سین را ساخته ، کم کم سیمین به سین تبدیل شده است و یا اینکه سین به معنای آهوی کوچک می باشد که شاید اشاره به این داسته باشد که زمانی دراین مکان آهوان زندگی می کرده اند که به مرور زمان از بین رفته اند. در این شهر مسجدی با مناری مرتفع ( حدود ۲۲ متر ) وجود دارد که این منار از میانه کج شده و در قدیم الایام همانند منارههای محله جویباره اصفهان افزون بر اذان گویی، بر فراز آن آتش برمیافروختند تا کاروانیان گمگشته در بیابان بتوانند راه خویش را به سوی آبادی و شهر اصفهان باز جویند. در پایین این منار کج، کتیبهای منقوش به تاریخ ۵۲۶ هجری قمری (عصر سلجوقی) قرار دارد که از منظر تاریخی این کتیبه را قدیمی تر از کتیبه موجود در مسجد جامع اصفهان مینمایاند. این درحالی است که به گفته مورخین تا پیش از این کتیبه موجود در مسجد جامع اصفهان قدیمیترین کتیبه تاریخ دار ایران دانسته میشدهاست. همچنین در منابع تاریخی آمده که یکی از جنگهای سلطان جلال الدین خوارزمشاه با سپاهیان مغول در پای همین منار تاریخی سین صورت گرفتهاست.
روستای سین که چند سالی است به شهر تبدیل شده تا پیش از ساخت جاده اصفهان-گز-مورچه خورت در زمان شاه عباس صفوی، اولین منزل (بارانداز) در جاده قدیم اصفهان-ری بود که در فاصله ۳ فرسنگی شمال شهر اصفهان قدیم قرار داشت. به بیان دیگر برای بازرگانان و مسافرینی که از ری عازم اصفهان بودند روستای سین آخرین منزلگاه پیش از ورود به شهر اصفهان بود. پس از انتخاب شهر اصفهان به عنوان پایتخت ایران، شاه عباس بزرگ تصمیم به گسترش شهر برای اسکان امرا، دیوان سالاران و دیگر مردم مهاجر به پایتخت جدید گرفت که این گسترش، بیشتر به سمت غرب شهر اصفهان قدیم و اراضی بالادست رودخانه زاینده رود بود، به گونه ایی که حدود غربی شهر اصفهان قدیم با افزوده شدن میدان نقش جهان، کاخ چهلستون، خیابان چهارباغ و محله عباسآباد (که برای اسکان جمعی از اهالی تبریز ساخته شد) و اتصال آن به محله تاریخی لنبان، گسترش زیادی به سمت بالا دست رودخانه پیدا کرد. این گسترش کالبد شهر به سمت غرب باعث شد تا شاه عباس دستور عمران جاده ایی جدید برای تسهیل رفت و آمد کاروانیان و اهالی پایتخت جدید با شمال کشور را صادر نماید که نتیجه این تصمیم ساخت جاده ایی (به همراه کاروان سراهایی) بود که از غرب اصفهان آن زمان شروع میشد و پس از گذر از شهر گز فعلی به مورچه خورت میرسید. هم اینک آزاد راه معلم و در ادامه آن اتوبان اصفهان-تهران تا مورچه خورت در راستای همین جاده عباسی قرار دارد. با ساخت این جاده در غرب شهر تاریخی گز، مسیر باستانی اصفهان-سین-مورچه خورت اهمیت خود را رفته رفته از دست داد و منزلگاهی برخوردار از مسجدی کتیبه دار با مناری آتشگاه که محل وقوع یکی از بزرگترین و سرنوشت سازترین جنگهای تاریخ ایران بود در گذر ایام به فراموشی سپرده شد. کاروانسرایی قدیمی هم در این شهر وجود داشت که هماکنون با بیاهمیتی مسئولان خراب شده در جایش مدرسه ساخته شدهاست.
شغل اصلی مردم شهر سین کشاورزی بوده و همان کشاورزان نیز به دامداری و پرورش گاو و گوسفند مشغول هستند.محصول اصلی کشاورزی این شهر خربزه میباشد. همچنین پرورش اسب در این شهر موفقیت های چشم گیری داشته و این شهر محل پرورش اسب های فاخر و بسیار عالی میباشد. و از شغل های دیگر میتوان به کارگاه های قنادی متعدد و تولید انواع کیک و شیرینیجات اشاره کرد. همچنین تولید تخمه افتاب گردان و کارگاه های تولید اجیل نیز در این شهر از مشاغل مردم این شهر میباشد. کارگاه های لبنیات و تولید فرآورده های لبنی را هم میتوان به ان اشاره کرد.
📌سین (برخوار) شهری از توابع بخش مرکزی شهرستان برخوار در استان اصفهان میباشد.
🟨نکته: در برخی نوشتارهای منتشر شده به نظر می رسد اسامی و وقایع کتابت شده در این اثر خطی، مربوط به زمانهای دورتر و یا هم عصر مولف مزبور باشد که نیاز به تحقیق جامع دارد.
📸در برخی از نوشتارها هیچگونه نمایه ای از این کتابت خطی در اختیار پژوهش ادملاوند نیست.
🔴 به منظور حفظ حریم شخصی، انتشار نمایه یا اصالت سند و یا کتابت و یا نام دارنده ی این اسناد و کتابت به خودشان واگذار شده است.
⚠️معرفی اشخاص، به معنای تایید یا تبلیغ آنان نیست و هدف ما صرفا پژوهشی می باشد.
🟠با توجه به نسبی بودن علم تاریخ، این مطالب تا زمانی اعتبار دارد که سند اصیل و متقنی آن را نفی نکند.
در صورتی که اسناد جدید و دارای اصالتی به دست آید که با مطالب موجود در این پژوهش تعارض داشته باشد، نگارنده بدون هیچ گونه تعصبی ، آن را خواهد پذیرفت.
⚠️تمامی آثار [صوت، فیلم، نمایه، اسناد و نوشتار] منتشر شده در این صفحه تحت حمایت #نگارخانه_ادملا و یا #پژوهش_اِدمُلّاوَند | زیر مجموعه ی آوات قلمܐܡܝܕ صرفا فقط دارای #ارزش_پژوهشی هستند و ارزش قانونی دیگری ندارند.
𒇹𒂹𒄁𒇺 𒃀𒀀𒃀𒀀𒄹 𒁁𒈀𒃹 𒁀𒀀𒆺𒃹
🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است.
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─